1 Μαρτίου, 2023
Δυσμηνόρροια είναι η κατάσταση κατά την οποία η γυναίκα πονάει περισσότερο από το φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της περιόδου της (έμμηνος ρύση). Μια κοπέλα μπορεί να εμφανίσει τέτοιο πρόβλημα κατά την εφηβική της ηλικία χωρίς κάποια προϋπάρχουσα πάθηση (πρωτοπαθής δυσμηνόρροια) ή όταν έχει πλέον μεγαλώσει, οπότε και συνήθως υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο το οποίο πρέπει να διερευνηθεί (δευτεροπαθής δυσμηνόρροια).
Περίπου το 25-30% των γυναικών σε κάποια φάση της ζωής τους παραπονούνται για δυσμηνόρροια. Φυσιολογικά μια γυναίκα δεν θα έπρεπε να νιώθει παρά μέτριο πόνο, ο οποίος οφείλεται στις Προσταγλανδίνες οι οποίες προκαλούν τις συσπάσεις της μήτρας.
Αν η παραγωγή των ουσιών αυτών είναι πάνω από το φυσιολογικό τότε έχουμε πόνο, ο οποίος αρχίζει να εκδηλώνεται 1-2 μέρες πριν την περίοδο και συνεχίζει κατά τη διάρκειά της. Ο πόνος μπορεί να είναι ρυθμικός, σαν κράμπα, να αντανακλά στη μέση, την πλάτη, το στομάχι ή και τα πόδια. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν τάση προς εμετό.
Μια γυναίκα με τέτοια συμπτώματα πρέπει να επισκεφθεί το γυναικολόγο της, να συζητήσει το πρόβλημα και να βρει λύση σε αυτό. Αυτός θα πάρει ένα καλό ιστορικό, θα την εξετάσει κλινικά και θα πραγματοποιήσει υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων.
Στην πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, ο έντονος πόνος στη διάρκεια της περιόδου οφείλεται στην παραγωγή «χημικών ουσιών», των προσταγλανδινών, στο εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας (ενδομήτριο). Οι ουσίες αυτές προκαλούν συστολές της μήτρας, που, ενίοτε, μπορεί να συνοδεύονται από ναυτία και διάρροιες. Με το πέρασμα των ημερών, το ενδομήτριο «αποβάλλεται» με την περίοδο, οπότε τα επίπεδα των προσταγλανδινών μειώνονται και ο πόνος υποχωρεί. Σε πολλές γυναίκες, τα συμπτώματα βελτιώνονται καθώς μεγαλώνουν ή μετά από εγκυμοσύνη.
Στη δευτεροπαθής δυσμηνόρροια, ο έντονος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου οφείλεται σε κάποια διαταραχή του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Στα πιθανά αίτια της περιλαμβάνονται:
Στην Ενδομητρίωση, κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο) μεταναστεύουν σε άλλα σημεία του σώματος. Αυτά παράγουν το αίμα της περιόδου. Όταν λοιπόν μεταναστεύουν –κυρίως μέσω των σαλπίγγων-προς την κοιλιά εγκαθίστανται σε διάφορα σημεία του σώματος (ωοθήκες, έντερο, σπάνια ακόμα και στον εγκέφαλο) και παράγουν αίμα κατά τη διάρκεια της περιόδου. Για το λόγο αυτό μια γυναίκα μπορεί να πονάει στην περίοδο της σε διάφορα σημεία της κοιλιάς. Η Ενδομητρίωση χρειάζεται ειδική φαρμακευτική θεραπεία και αρκετές φορές λαπαροσκοπική χειρουργική αφαίρεση.
Τα τυπικά χαρακτηριστικά της δυσμηνόρροιας είναι πόνος που έρχεται και φεύγει χαμηλά στην κοιλιά. Ο πόνος συχνά εξαπλώνεται στους γοφούς και στη μέση. Στις περισσότερες γυναίκες αρχίζει λίγο πριν την περίοδο και διαρκεί 1-3 μέρες. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι:
Το βασικό σύμπτωμα είναι και εδώ ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά τις μέρες της περιόδου. Απευθυνθείτε στον γιατρό σας εάν:
Η διάγνωση της δυσμηνόρροιας πραγματοποιείται με φυσική εξέταση και εξέταση πυέλου, αφού πρώτα ο γυναικολόγος έχει λάβει το ιατρικό σας ιστορικό και τον έχετε ενημερώσει για τα συμπτώματα που παρουσιάζετε. Κατά την εξέταση, ο γιατρός θα αναζητήσει σημάδια λοίμωξης και τυχόν ανωμαλίες στα αναπαραγωγικά σας όργανα. Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να σας ζητηθούν είναι οι εξής:
Ο ακρογωνιαίος λίθος της αντιμετώπισης της δυσμηνόρροιας είναι η χορήγηση αναλγητικών και, πιο συγκεκριμένα, αυτών που ανήκουν στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ). Αυτά δρουν αναστέλλοντας τη σύνθεση των προσταγλανδινών, των ουσιών δηλαδή που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του πόνου στην περίοδο. Η αποτελεσματικότητά τους είναι μεγαλύτερη όταν η λήψη τους ξεκινήσει αμέσως μόλις εμφανιστεί το αίμα ή ο πόνος και συνεχιστεί για τις επόμενες 2-3 μέρες.
Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που βοηθούν σημαντικά σε περίπτωση δυσμηνόρροιας είναι τα αντισυλληπτικά δισκία που περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, όπως, επίσης, και το ενδομητρικό σπείραμα (σπιράλ) που περιέχει λεβονοργεστρέλη (MIRENA).
Επιπλέον τρόποι για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα είναι οι εξής:
